Trong nhiều năm gần đây, nhiều nhà phân phối và bán lẻ nhận thấy rằng trong khi nhu cầu của khách hàng đối với một sản phẩm cụ thể là không khác biệt nhiều, mức tồn kho và đặt hàng lại thay đổi đáng kể trong chuỗi cung ứng. Và một trong những nguyên nhân làm tăng mức tồn kho trong quản trị chuỗi cung ứng chính là bullwhip. Vậy hiệu ứng bullwhip là gì? nguyên nhân, cách khác phục tình trạng này như thế nào? Hãy theo dõi bài viết này ngay nhé!
Hiệu Ứng Bullwhip Là Gì?
- Trong Chuỗi cung ứng, có một hiện tượng rất hay được nhắc đến đó là Hiệu ứng “Cái roi da”- Bullwhip Effect. Đây là một hiện tượng được phát hiện đầu tiên bởi tiến sỹ Ray Forrester vào năm 1961. Hiện tượng này xuất hiện trong quá trình dự đoán nhu cầu của các kênh phân phối trong Chuỗi cung ứng.
- Biểu hiện cụ thể là thông tin về nhu cầu thị trường cho một sản phẩm bị bóp méo hay khuếch đại lên qua các khâu. Điều này dẫn đến sự dư thừa tồn kho, ảnh hưởng đến chính sách giá và tạo ra các phản ánh không chính xác trong nhu cầu thị trường. Hiện tượng này còn được gọi là hiệu ứng BULLWHIP.
Nguyên Nhân Của Hiệu Ứng Bullwhip là gì?
Theo thí nghiệm Sterman ( trong cuốn Nguyên tắc thứ năm ) cho thấy chính hành vi của con người, hiểu sai về tồn kho và thông tin nhu cầu có thể gây ra hiệu ứng Bullwhip.
Ngược lại ta chỉ ra rằng Bullwhip effect là hậu quả của hành vi khá hợp lý của con người trong bối cảnh hạ tầng của chuỗi cung ứng.Điều này nghĩa là các công ty muốn kiểm soát hiệu ứng Bullwhip thì nên tập trung vào kiểm soát và điều chỉnh hạ tầng chuỗi cung ứng và các quy trình liên quan hơn là điều chỉnh hành vi của người ra quyết định.
- Bốn nguyên nhân gây ra hiệu ứng Bullwhip
1.Việc cập nhật dự báo nhu cầu
2.Dung lượng đơn hàng theo quy mô
3.Sự biến động về giá cả
4.Trò chơi tạo sự hạn chế và thiếu hụt
Mỗi nguyên nhân trên cộng với bối cảnh hạ tầng chuỗi cung ứng và các quyết định hợp lý của các nhà quản lý đã gây ra hiệu ứng Bullwhip. Hiểu rõ các nguyên nhân này sẽ giúp các nhà quản lý thiết kế và phát triển chiến lược để đối phó với nó.
Tác Động Của Hiệu Ứng Bullwhip Lên Chuỗi Cung Ứng
- Một thay đổi nhỏ trong nhu cầu ở khâu bên dưới của chuỗi cung ứng có thể gây ra một sự thay đổi rất lớn ở khâu bên trên của chuỗi.
- Các công ty ở những giai đoạn khác nhau trong chuỗi đều có cái nhìn khác nhau về toàn cảnh nhu cầu thị trường, kết quả là sự phối hợp trong chuỗi cung ứng bị chia nhỏ. Công ty thực hiện nhiều cách khác nhau do thiếu hụt sản phẩm ngắn hạn và sẽ dẫn đến sự thiếu hụt trong toàn chuỗi cung ứng
- Tác động này sẽ thể hiện trên phạm vi lớn hơn liên quan đến nhiều ngành công nghiệp, và được gọi là “bơm vào buồng phổi” chu kỳ kinh doanh. Tác động sẽ ảnh hưởng đến ngành công nghiệp phục vụ tăng trưởng và phát triển thị trường khi nhu cầu đột nhiên tăng nhanh.
- Do ảnh hưởng của hiệu ứng này, hàng tồn kho có thể nhanh chóng chuyển từ tình trạng thiếu hàng sang thừa hàng.Điều này gây ra bởi tính tiếp nối của các đơn hàng khi có sự chậm trễ trong việc đáp ứng yêu cầu khách hàng, tính phóng đại và nhiễu loạn của thông tin khi được chuyển tải qua nhiều chặng nối tiếp.Ảnh hưởng dây chuyền có thể được loại bỏ bằng cách đồng bộ hóa chuỗi cung ứng.
Cách Khắc Phục Hiệu Ứng Bullwhip là gì?
- Một cách để làm giảm hiệu quả Bullwhip là thông qua các thông tin tốt hơn, có thể dưới hình thức giao tiếp được cải tiến theo chuỗi cung ứng hoăc dự báo tốt hơn. Bởi vì người quản lý nhận ra rằng người dùng cuối yêu cầu được dự đoán nhiều hơn so với nhu cầu kinh nghiệm của các nhà máy, họ cố gắng để bỏ qua các tín hiệu được gửi thông qua chuỗi cung ứng và thay vì tập trung vào những nhu cầu của người dùng cuối.
Giải pháp khác là để giảm bớt hoặc loại bỏ sự chậm trễ dọc theo chuỗi cung ứng. Cắt đơn hàng thời gian giao hàng có thể cắt giảm một nữa biến động dây chuyền cung ứng bằng 80%.
- Tập trung vào người dùng cuối nhu cầu thông qua các point-of-sale(POS) dữ liệu thu nhập, trao đổi dữ liệu điện tử (EDI), và nhà cung cấp, quản lý hàng tồn kho (VMI) để giảm bớt sai lệch trong giao tiếp hạ lưu.
- Làm việc với các nhà cung cấp để tạo ra gia số thứ tự nhỏ hơn vá giảm bớt để trạm trộn. Đặt trạm trộn trầm trọng thêm biến động nhu cầu .
- Duy trì ổn định giá cho sản phẩm. Giá biến động khuyến khích khách hàng đến hơn mua khi giá thấp và cắt giảm đơn đặt hàng khi giá đang cao, dẫn đến nhu cầu biến động lớn.
- Phân bổ nhu cầu giữa các khách hàng dựa trên đơn đặt hàng , qua đơn đặt hàng không hiện diện để giảm hành vi tích trữ khi xảy ra tình trạng thiếu.
Bullwhip effect là hiện tượng có ý nghĩa quan trọng trong các quyết định trong chuỗi cung ứng. Một thay đổi nhỏ trong nhu cầu ở khâu bên dưới của chuỗi cung ứng có thể gây ra một sự thay đổi rất lớn ở khâu bên trên của chuỗi. Hiệu ứng này làm cho hàng tồn kho có thể nhanh chóng chuyển từ tình trạng thiếu hàng sang thừa hàng.Hiểu được bản chất của hiệu ứng Bullwhip là gì giúp nhà quản lý tìm ra phương cách giảm thiểu nó giúp việc kinh doanh được tốt hơn.